Mamma Mia! to musical oparty na znanych z wykonania grupy ABBA piosenkach autorstwa Benny'ego Anderssona i Björna Ulvaeusa.
Pomysł stworzenia musicalu wyszedł od producentki Judy Craymer a jego autorką jest brytyjska dramatopisarka i scenarzystka Catherine Johnson.
Wersja sceniczna
Premiera musicalu miała miejsce 6 kwietnia 1999 roku w londyńskim Prince Edward Theatre. Przedstawienie wyreżyserowała specjalizująca się w repertuarze klasycznym i operowym reżyserka teatralna Phyllida Lloyd.
Björn Ulvaeus i Benny Andersson od samego początku aktywnie uczestniczyli w powstawaniu musicalu, a zaangażowana finasowo w projekt była również Anni-Frid Lyngstad.
Oryginalną obsadę spektaklu tworzyli: Siobhán McCarthy (Donna Sheridan), Lisa Stokke (Sophie), Hilton McCrae (Sam Carmichael), Nicolas Colicos (Bill Austin), Paul Clarkson (Harry Bright), Jenny Galloway (Rosie) oraz Louise Plowright (Tanya).
Płyta zawierająca piosenki z musicalu w wykonaniu członków oryginalnej obsady nosząca tytuł Mamma Mia! Original Cast Recording ukazała się w listopadzie 1999 roku.
"Mamma Mia!" szybko zaczęła robić światową karierę. Musical wystawiony został m.in. w Kanadzie (Toronto, 2000 r.), Stanach Zjednoczonych (najpierw grany był w Kalifornii i Chicago a premiera na Brodwayu miała miejsce 18 października 2001 r.), w Australii (2001 r.), Niemczech (2002 r.), Japonii (2002 r.), Holandii (2003 r.), Korei (2004 r.), Hiszpanii (2004 r.), Szwecji (2005 r.), Rosji (2006 r.) - w sumie w ponad 40 krajach.
Polska premiera musicalu miała miejsce w 2015 roku a wystawił go ma warszawski Teatr Muzyczny Roma. W styczniu 2016 roku ukazała sie także płyta w polskojęzyczną wersją musicalu.
Wersja filmowa
W 2008 roku musical został przeniesiony na ekran. Reżyserką tej brytyjsko-amerykańskiej produkcji również była Phyllida Lloyd, a scenariusz napisała Catherine Johnson. Rolę Donny Sheridan objęła amerykańska aktorka Meryl Streep, Sophie również zagrała Amerykanka - Amanda Seyfried, w potencjalnych ojców Sophie wcielili się Irlandczyk Pierce Brosnan (Sam Carmichael), Brytyjczyk Colin Firth (Harry Bright) oraz szwedzki aktor Stellan Skarsgård, przyjaciółkami Donny zostały amerykańska aktorka Christine Baranski (Tanya) oraz Angielka Julie Walters a Dominic Cooper zagrał Sky'a, narzeczonego Sophie.
Wszyscy aktorzy, niezależnie od posiadanych talentów wokalnych, byli również wykonawcami piosenek.
W epizodach wystąpili ich autorzy - Benny pojawił się na ekranie jako pianista w scenie, w której wykonywana jest piosenka "Dancing Queen" a Björn - jako Apollo z lirą w grupie greckich bogów na Olimpie - podczas wykonywania "Waterloo".
Film miał swą światową premierę 30 czerwca 2008 roku ale największe zainteresowanie wzbudziła premiera szwedzka, która miała miejsce 4 lipca, w należącym do Benny'ego Anderssona sztokholmskim Rival Theatre. Powodem zainteresowania było to, że oprócz scenarzystki, reżyserki, producentki oraz gwiazd filmu na premierze pojawili się nie tylko Björn i Benny ale również Agnetha i Anni-Frid. I po raz pierwszy od 1986 roku znaleźli się na wspólnym zdjęciu (acz panowie zachowali bezpieczną odległość od byłych partnerek, co można skonstatować tutaj).
O ile publiczność przyjęła film entuzjastycznie - "Mamma Mia!" okazała się kasowym przebojem - o tyle recenzentów raczej nie zachwycił. Krytycy chwalili Amandę Seyfried, odtwórczynię roli Sophie, generalnie podobała się także Meryl Streep, filmowi wytykano za to zbyt wątłą fabułę, kiepską choreografię oraz brak talentów wokalnych panów, a szczególnie Pierce Brosnana.
Mimo to film otrzymał kilka nominacji do nagród filmowych (Golden Globe, BAFTA) a Pierce Brosnan został wyróżniony nagrodą "Złotej Maliny" dla najgorszego aktora drugoplanowego.
W filmie wykorzystane zostały piosenki "I Have a Dream", "Honey Honey", "Money Money Money", "Mammia Mia", "Chiquitita", "Dancing Queen", "Our Last Summer", "Lay All Your Love On Me", "Super Trouper", "Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)", "Voulez-Vous", "SOS", "Does Your Mother Know", "Slipping Through My Fingers", "The Winner Takes It All", "I Do, I Do, I Do, I Do, I Do", "When All Is Said and Done", "Take a Chance On Me", "Waterloo" i "Thank You for the Music". "The Name of the Game" nie znalazła się w wersji końcowej.
Album Mamma Mia! The Movie Soundtrack ukazał się w lipcu 2008 r.